Pengalaman Belajar di Universiti Malaysia Sabah (UMS)

Pada Januari 2011, saya telah terpilih mewakili pelajar Universiti Utara Malaysia (UUM) untuk menyertai program pertukaran pelajar ke Universiti Malaysia Sabah (UMS) selama satu semester. Pengalaman ini cukup bermakna kepada saya dan memberi pengalaman baru kepada saya di dalam memahami budaya dan cara kehidupan masyarakat di Sabah yang pelbagai bangsa dan agama.

PENGINAPAN

Sepanjang pengajian di Universiti Malaysia Sabah (UMS), pihak universiti telah menempatkan kami di kolej kediaman yang dinamakan sebagai Kampung E. UMS mempunyai dua penginapan di luar kampus iaitu Indah Permai dan juga Kingfisher. Manakala di dalam kampus pula terdiri daripada Kampung AB, Kampung CD dan juga Kampung E.

Kampung E merupakan penginapan separuh swasta di mana segala urusan mengenai kediaman diuruskan oleh Chase Perdana dan juga HEP (Hal Ehwal Pelajar) UMS. Sepanjang pengajian di UMS, saya telah menetap di Kampung E, di mana saya ditempatkan di Blok A1, bersama dengan pelajar UMS yang lain. Di Kampung E, setiap rumah mempunyai 3 buah bilik dan setiap bilik mempunyai 4 orang pelajar serta ada juga yang disediakan 1 bilik untuk 2 orang pelajar. Di Kampung E, saya telah menginap bersama 3 orang lagi pelajar UMS iaitu daripada semenanjung dan juga daripada Sabah.

Kampung E di antara penginapan yang mempunyai bilangan pelajar yang paling ramai. Maka disebabkan itu, para pelajar selalu menghadapi masalah kekurangan bas untuk ke kelas. Pelajar terpaksa menunggu lebih kurang satu hingga satu setengah jam untuk menaiki bas ke kelas. Hal ini amat menyukarkan kami, kerana kelas jauh daripada Kampung E, dan memustahilkan kami untuk berjalan kaki.

Selain itu, masalah yang agak serius di Kampung E ialah masalah anjing liar yang berkeliaran. Ini kerana, ramai pelajar telah dikejar oleh anjing-anjing liar ini, selain daripada tong sampah yang bertaburan disebabkan haiwan ini. Di harap pihak UMS terutamanya pihak Kampung E dapat menyelesaikan masalah ini sebelum menjadi lebih serius lagi.

FAEDAH

Walaupun banyak halangan yang kami tempuhi sepanjang pengajian di UMS, namun tidak mematahkan semangat kami untuk terus menamatkan program ini dengan jayanya. Saya telah dapat menimba banyak pengalaman sepanjang berada di UMS.

Selain itu, walaupun pihak UMS tidak menyediakan banyak program untuk kami sepanjang berada di UMS, namun hal ini tidak bermakna kami tidak boleh menimba banyak pengalaman.

Program pertama yang kami sertai semasa berada di UMS ialah lawatan ke Kundasang di mana telah dianjurkan di bawah Kelab Usahawan SPE (Sekolah Perniagaan dan Ekonomi). Saya telah melawat tempat yang menarik di Kundasang seperti melihat pemandangan gunung Kinabalu, hot pouring di kaki gunung Kinabalu, tempat peninggalan dan peringatan perang pada zaman dulu dan lain-lain lagi. Sememangnya negeri Sabah kaya dengan tempat semula jadi yang menarik dan mampu menawan hati bagi sesiapa saja yang berkunjung di sini.

Selain itu, saya amat bersyukur kepada pihak SPE (Sekolah Perniagaan dan Ekonomi) yang telah menganjurkan program integrasi mahasiswa dan mahasiswi  UUM-UMS di Kudat pada Februari 2011 yang telah dijalankan dengan jayanya. Program ini telah mendedahkan kepada saya bahawa betapa susahnya kehidupan penduduk di luar bandar terutamnya di kawasan pedalaman seperti di Kampung Pengaraban, Kudat. Sepanjang program ini, para peserta program telah dibahagikan dan diserahkan kepada keluarga angkat masing-masing. Setiap rumah mempunyai 2 orang anak angkat iaitu pelajar UUM dan juga pelajar UMS.

Saya amat bersyukur kerana dapat mengenali keluarga angkat saya di Sabah serta rakan serumah saya daripada UMS juga merupakan penduduk peribumi Sabah. Mereka telah melayan saya dengan baik sekali. Walaupun keluarga angkat saya adalah orang susah, tetapi mereka tetap menyambut kedatangan kami dengan hati yang terbuka. Sepanjang saya tinggal bersama keluarga angkat saya, saya mendapati serta dapat merasai kesusahan yang dihadapi mereka dengan ketiadaan paip air, mesin basuh serta kemudahan lain. Setiap pagi, ayah serta kakak angkat saya akan mengangkut air daripada rumah saudara mereka untuk mandi,  membasuh kain serta untuk kegunaan harian yang lain. Ini telah menyedarkan saya bahawa pendidikan boleh mengubah nasib seseorang untuk berjaya. Saya telah menasihatkan adik-beradik angkat saya supaya jangan berputus asa untuk menuntut ilmu walau susah sekalipun, kerana hasilnya akan kita perolehi kelak jika kita berusaha bersungguh-sungguh dan tidak berputus asa.

Di samping itu, sepanjang program ini berlangsung, saya serta para peserta yang lain telah dibawa melawat tempat yang menarik di sekitar Kudat. Kami telah dibawa ke pantai Simpang Mengayau, iaitu laut yang memisahkan antara Laut Sulu dan juga Laut China Selatan. Saya amat terpesona dengan keindahan semula jadi Kudat. Kami juga telah dibawa melawat tempat membuat gong, rumah panjang serta tidak melepaskan peluang berjalan di Pasar Tamu. Pelbagai jenis makanan serta barangan tradisional Sabah yang saya tidak pernah jumpa di Semanjung, tetapi dapat saya lihat dan nikmati di sini.

Selain itu, sepanjang program ini berlangsung, pelbagai aktiviti telah diadakan oleh pihak SPE, UMS antara peserta bersama dengan keluarga angkat serta penduduk Kampung Pengaraban yang lain. Antaranya ialah, gotong royong membersihkan masjid, pertandingan menyanyi bersama keluarga angkat, pemeriksaan serta ceramah kesihatan oleh pelajar perubatan UMS kepada penduduk kampung serta banyak lagi. Hal ini pasti telah dapat mengeratkan hubungan antara para peserta bersama masyarakat serta menimba pengalaman dan mengenali budaya serta kehidupan masyarakat peribumi Sabah. Pengalaman ini adalah amat berguna kepada saya serta para peserta yang lain, di mana kami merupakan bakal pelapis pemimpin pada masa akan datang yang akan menerajui negara kelak.

Pihak UMS serta wakil Adun juga telah memberikan sumbangan kepada penduduk Kampung Pengaraban terutamanya kepada keluarga angkat. Saya juga telah mengambil inisiatif sendiri dengan membeli barang- barang keperluan harian untuk keluarga angkat saya sebelum saya berangkat pulang ke UMS. Di harap sumbangan yang diberikan dapat menjadi pemangkin kepada generasi muda serta penduduk Kampung Pengaraban agar menuntut ilmu dan tidak mudah berputus asa kerana dengan cara ini dapat mengubah kehidupan mereka menjadi lebih baik.

Aktiviti yang ketiga yang telah saya sertai di sini ialah menghadiri Pesta Ang Paw yang telah dianjurkan oleh pelajar UMS sempena Tahun Baru Cina. Pesta ini telah diadakan di dewan rasmi UMS iaitu di dewan canselor. Pelbagai pertunjukan menarik yang telah diadakan, serta maklumat mengenai sejarah mengenai Tahun Baru Cina.

Selain itu, saya serta para pelajar pertukaran yang lain telah mengambil inisiatif sendiri untuk membuat lawatan ke tempat menarik di Sabah. Kami telah membuat aktiviti snorkelling di 3 buah pulau menarik di Sabah iaitu Pulau Mamutik, Pulau Sapi dan juga Pulau Manukan. Sememangnya, aktiviti ini sungguh menyeronokkan dan memberikan  kenangan yang indah buat kami semua.

Seterusnya, saya dan beberapa rakan saya yang lain juga telah mengunjungi UMSKAL (Universiti Malaysia Sabah Kampus Antarabangsa Labuan). Walaupun kunjungan saya serta rakan yang lain adalah tidak rasmi, tetapi kami telah disambut dengan mesra oleh MPP UMSKAL serta pengerusi JAKMAS. Kami telah menginap di bilik tamu di Kolej Kediaman Beta. Kami sekali lagi telah mengambil inisiatif sendiri melawat ke UMSKAL dengan membuat lawatan tidak rasmi kerana sebenarnya pihak SPE telah membuat perancangan untuk membawa kami melawat UMSKAL tetapi telah dibatalkan pada saat-saat akhir. Namun hal ini tidak mematahkan semangat kami untuk berkunjung sendiri ke Labuan yang mengambil masa lebih kurang 4 jam daripada pelabuhan Jesselton Kota Kinabalu.

 Di Labuan, saya telah melawat tempat menarik di sana seperti Pantai Layang-Layang, Rumah Kampung Air Patau-Patau, Muzium Chimni, dan lain-lain lagi. Saya juga tidak melepaskan peluang membeli coklat di sana memandangkan Labuan (kawasan bebas cukai) merupakan syurga membeli coklat serta minyak wangi jenama antarabangsa dengan harga yang murah. Tambahan lagi, saya juga tidak melepaskan peluang melihat persembahan sempena Pesta Keamatan yang telah dianjurkan oleh para pelajar UMSKAL. Saya dapat mempelajari serta mengetahui adat resam serta budaya pelbagai kaum penduduk peribumi Sabah dan juga Sarawak.

Aktiviti seterusnya ialah, saya serta beberapa rakan yang lain telah menyertai majlis makan malam yang telah dianjurkan oleh Kampung E yang telah berlangsung di Hotel Grand Borneo. Tema majlis makan malam ini ialah Kesultanan Melayu Melaka. Pelbagai persembahan menarik telah diadakan serta kami telah didedahkan dengan sejarah kegemilangan Empayar Melaka pada suatu ketika dahulu

Di samping itu, saya serta rakan-rakan yang lain tidak melepaskan peluang untuk melawat tempat-tempat yang menarik di dalam kampus UMS sendiri yang suatu ketika dulu pernah mendapat anugerah sebagai universiti tercantik di Asia Tenggara. Saya telah melawat akuarium UMS di Sekolah Marin yang dikenali sebagai ODEC. Di ODEC saya dapat melihat pelbagai hidupan air seperti penyu, ikan, kuda laut, rangka ikan paus dan banyak lagi. Di ODEC juga mempunyai saluran maklumat mengenai hidupan laut serta ancaman yang di hadapi pada era globalisasi ini. Tambahan lagi, kami juga telah mendaki bukit tertinggi di UMS iaitu UMS Peak. Sememangnya pemandangan dari UMS Peak adalah sangat cantik dan rasa penat mendaki hilang selepas melihat pemandangan yang amat mempesonakan ini.

Kami juga telah melawat perpustakaan UMS di bahagian Koleksi Perdana, Koleksi Nobel Laurette dan Koleksi ASEANA + 3 di mana bilik-bilik ini adalah sangat cantik serta menjadi mercu kebanggaan UMS bagi sesiapa yang mengunjunginya. Dekorasi yang eksklusif yang telah menelan belanja dalam RM1.5juta pasti menarik hati para pelawat untuk mengunjungi tempat ini. Saya serta rakan-rakan yang lain juga telah melawat galeri UMS yang terletak di bangunan Canselori. Di dalam galeri ini, pelbagia informasi mengenai Sekolah-sekolah yang ada di dalam UMS serta pencapaian yang telah dicapai oleh UMS. 

 Selain itu, sepanjang berada di Sabah, saya telah pergi melawat tempat-tempat yang menarik di sekitar Kota Kinabalu seperti Pantai Tanjung Aru, Kompleks Kraf Tangan, Pasar Malam Sinsuran, dan Pasar Kampung Air. Di sini, dikenali sebagai tempat syurga membeli-belah bagi mutiara kerana sememangnya Sabah terkenal dengan keaslian mutiara yang boleh diperolehidengan  harga yang berpatutan. Saya juga dapat mempelajari serta merasai suasana kehidupan masyarakat di Sabah, makanan mereka, cara percakapan serta banyak lagi. Kami juga telah melawat Zoo Lok Kawi dan juga Taman Perdana yang mempunyai keunikan tersendiri. Di zoo ini, pelbagai spesis hidupan flora dan fauna dapat kami temui dan ketahui. Kami juga tidak melepaskan peluang menyaksikan pertunjukan Orang Utan, ular, dan burung yang telah dikendalikan oleh pekerja zoo yang bertauliah. Sebelum kami pulang ke semenanjung, kami telah melawat Taman Perdana, di mana tempat rekreasi ini sangat cantik dan terkenal di kalangan penduduk Kota Kinabalu kerana mempunyai pertunjukan air pancut berirama, pastinya mampu memukau penonton yang hadir. Kami juga telah pergi melawat pesta Keamatan yang telah diadakan di bandar Kota Kinabalu. Di sini, saya dapat menyaksikan pertunjukan serta persembahan yang menarik serta berpeluang menimba pengalaman mengenai keunikan kaum-kaum yang ada di Sabah.

 ELAUN

Pada pendapat saya, elaun yang diberikan adalah tidak mencukupi memandangkan kos sara hidup di Sabah yang agak tinggi berbanding di Semanjung Malaysia. Di harap, pihak UUM dapat menambah elaun tambahan seperti elaun untuk mendaki Gunung Kinabalu kerana kos untuk mendaki serta kelengkapan yang lain adalah agak mahal. Kami tidak berpeluang untuk mendaki Gunung Kinabalu kerana jadual pendakian yang telah habis ditempah oleh pengunjung. Di harap, pelajar pertukaran yang akan datang, berpeluang mendaki Gunung Kinabalu, serta dapat menimba pengalaman yang menarik seperti kami juga.

Sememangnya pengalaman di Sabah sangat mengujakan!!!

BAB 9: KAEDAH PENYELESAIAN MASALAH

Di dalam kehidupan ini, tiada seorang pun yang tidak mempunyai masalah. Tapi bagaimana kita sebagai manusia untuk menyelesaikan masalah tersebut?  Ada sesetengah manusia yang menyelesaikan masalah tersebut dengan berfikir secara logik, ada pula yang menggunakan panduan agama, tidak kurang juga ada yang menggunakan perasaan yang diberikan oleh Maha Pencipta untuk menyelesaikan masalah tersebut.

Selain itu, di dalam kehidupan ini kita dapat melihat perbezaan bagaimana seseorang itu boleh menangani masalah itu dengan cepat berbanding dengan orang lain. Jadi persoalaannya bagaimana individu itu melakukannya? Berdasarkan Francais, beliau mengatakan bahawa terdapat 4 faktor yang mempengaruhi seseorang individu itu. Antaranya ialah motivasi yang kuat, trait yang positif, jati diri dan juga membina kemahiran.

Melalui motivasi yang kuat, selalunya individu ini mempunyai sikap positif dan tidak cepat mengalah dengan masalah yang dihadapinya. Objektif individu ini ialah kemenangan dalam menyelesaikan masalah ini.  Mereka selalunya tidak berasa takut kepada misteri dan kesukaran masalah yang dihadapi.

Trait yang positif bermaksud individu itu mempunyai  emosi yang stabil di mana membolehkannya menyelesaikan masalah secara objektif. Mereka ini juga tidak mudah gentar dan mempunyai intelektual yang tinggi kerana masalah yang dihadapi memerlukan pengetahuan saintifik.  Mereka juga tidak mudah berputus asa dan tidak jemu dalam menghadapi masalah itu.

Jati diri. Individu ini mempunyai tahap keyakinan diri tinggi serta dapat menguasai situasi yang mungkin timbul  serta selalu berfikiran yang positif dengan yakin bahawa mereka pasti boleh menyelesaikan masalah yang dihadapi.

Individu itu dapat menyelesaikan masalah itu dengan cepat juga adalah disebabkan dia membina kemahiran di dalam dirinya. Penyelesian sesuatu masalah boleh dilakukan berdasarkan pelbagai teknik dan model.  Antara yang popular ialah Enam Langkah yang diperkenalkan oleh Chang dan Kelly. Antaranya ialah kenal pasti masalah, analisa punca masalah, kenal pasti cara penyelesaian, pilih penyelesaian yang terbaik, bentuk plan tindakan dan yang terakhir ialah pelaksanaan dan penilaian.

Manakala dalam contoh lain pula, kita boleh melihat Francais memperkenalkan 8 langkah dalam menyelesaikan sesuatu masalah yang dihadapi. Antaranya ialah tuning in, objective setting, success measurement, information collection, decision making, planning, action, dan terakhir ialah review to improve.

KATEGORI MASALAH

Menurut Francais, masalah juga boleh dikelaskan mengikut aspek tertentu. Antaranya ialah misteri, tugasan, kesukaran, peluang, tidak pasti, dan dilema. Misteri dapat didefinisikan sebagai situasi yang menyeleweng daripada keadaan yang biasa berlaku atau yang diharapkan. Tugasan pula dapat diuraikan sebagai individu yang melakukan tugasan yang telah diperincikan kriteria-kriteria yang perlu ada serta objektif tugas tersebut. Kesukaran dapat digambarkan individu yang tidak tahu untuk menguruskan sesuatu situasi dan merasakan sumber-sumber yang adalah tidak mencukupi.  Individu juga harus berusaha mewujudkan peluang sebab kebanyakannya daripada hasil usaha mereka sendiri. Tidak pasti adalah digambarkan sebagai individu yang tahu jawapan penyelesaian masalah tetapi tidak pasti sama ada jawapan itu betul ataupun salah.

Dilema pula didefinisikan sebagai situasi yang sukar untuk mencari penyelesian dan menentukan cara yang terbaik untuk melakukannya. Dilema tidak boleh diselesaikan dengan computer, tetapi ia boleh diselesaikan melalui unsure kemanusiaan.

1   MODEL PENYELESAIAN MASALAH SECARA SAINTIFIK DAN LOGIK.

Dalam model ini, terdapat 7 langkah yang boleh diaplikasikan oleh seseorang itu bagi menangani masalah secara saintifik dan logik. Pertama ialah mendefinisikan masalah itu, di mana kita perlu mengenal pasti apakah masalah yang ingin diselesaikan. Apabila masalah telah dikenal pasti keadaan mind set seseorang akan wujud. Adalah amat penting dalam memahami semua faktor yang menyebabkan masalah itu boleh berlaku. Kedua ialah mengkelaskan masalah iaitu individu itu perlu menilai risiko yang ada pada tiap-tiap masalah itu dan mengkelaskan mengikut kategori yang ada.

Ketiga, menetukan objektif. Seseorang perlu menentukan objektif tentang apa yang diingini daripada aktiviti-aktiviti yang hendak dilaksanakan. Objetif tersebut haruslah mudah untuk difahami, jelas dan praktikal. Keempat, menentukan ukuran kejayaan. Sekiranya tiada ukuran kejayaan bagaiamana individu itu hendak menilai kejayaaan dalam menyelesaikan masalah. Kelima, kutipan data. Ini bermaksud bahawa penyelesaian masalah secara logik memerlukan proses pengumpulan data atau maklumat yang berkaitan dengan masalah yang hendak diselesaikan iaitu melalui pengalaman, pemerhatian, dan juga kajian. Keeenam ialah membuat keputusan, di mana konsep consensus daripada semua staf di dalam memilih opsyen untuk dilaksanakan dan ianya mengambil masa tetapi hasilnya pasti akan memberikan kepuasan kepada semua pihak.

Ketujuh ialah melaksanakan keputusan yang diambil. Individu harus memberi perhatian kepada perkara-perkara yang teliti dan penelitian yang rapi serta beberapa aspek yang perlu diambil kira iaitu keyakinan, kesungguhan, objektiviti, kemahiran, penyesuaian, dan kebolehan untuk bekerja dalam kumpulan.

2      PENILAIAN SECARA SAINTIFIK

Terdapat tiga cara atau langkah dalam menyelesaikan masalah secara saintifik iaitu mengadakan hipotesis, mengumpul maklumat serta membuat kesimpulan. Pertama, mengadakan hipotesis iaitu suatu masalah perlu diujidan dibuktikan sama ada betul atau salah. Kedua, mengumpul maklumat yang relevan dengan masalah sahaja. Ketiga, membuat kesimpulan iaitu dengan menangguhkan atau menunda sebarang keputusan selagi tidak memperoleh bukti atau maklumat yang meyakinkan tentang hipotesis yang ada.

3  PENYELESAIAN SECARA KREATIF/LATERAL

Ciri-ciri yang wujud dalam penyelesaian secara kreatif/lateral ialah ia tidak bersifat kritikal, tidak bersifat analitikal, dan tidak bersifat vertical/sehala.

Berdasarkan Edward de Bono, beliau memperkenalkan 6 Topi Berfikir iaitu Topi Hijau lambang pemikiran kreatif dan subur, Topi Kuning lambang positif dan konstruktif, Topi Putih lambang pemikiran objektif, Topi Hitam lambing pemikiran negatif dan kritikal, Topi Merah lambang pemikiran emotif dan yang terakhir Topi Biru iaitu lambang langit di atas.

Selain itu juga, beliau memperkenalkan 6 Kasut Bertindak iaitu Kasut Formal Biru Laut, Kasut Kelabu, Kasut Perang, Boot Oren, Selipar Merah Jambu serta Kasut Tunggangan Ungu.


 4  PENYELESAIAN MELALUI PERASAAN

Melalui konsep EQ iaitu Emotional Intellegence. Salovey memperkenalkan lima domain dalam kecerdasan emosi iaitu kebolehan mengetahuai emosi sendiri, kebolehan dalam pengurusan emosi, kebolehan meningkatkan motivasi, kebolehan mengenal emosi orang lain serta kebolehan menjalin persaudaraan.

5   PENYELESAIAN SECARA ISLAM

Mempunyai dua pendekatan iaitu pendekatan hukum dan pendekatan sufi.

Pendekatan hukum adalah berdasarkan al-Quran dan al-Hadith yang wajib dipatuhi kecuali disebabkan oleh darurat, penyakit, gila, pengsan, usia tua, serta cacat mental.

Manakala bagi pendekatan sufi pula berdasarkan hakikat masalah, sebab masalah serta kaedah penyelesaian. Melibatkan dua dimensi iaitu Proses Tazkiyyah an-Nafs dan Proses Tazkiyyat al-Nafs